Svetska zdravstvena organizacija publikuje šifarnik mentalnih poremećaja koji se koristi u celom svetu kao vodič za dijagnostikovanje, te je time olakšana komunikacija između stručnjaka iz različitih zemalja.
Jedanaesta revizija Međunarodne klasifikacije bolesti (ICD-11), stupila je na snagu 1. januara 2022. godine, ali su i dalje u upotrebi šifre mentalnih poremećaja Desete revizije (ICD-10).
U Tabeli 1 date su šifre kategorija u okviru mentalne retardacije (stari naziv koji se više ne koristi) tj. poremećaja intelektualnog razvoja ili intelektualne ometenosti (novi naziv), prema poslednjim revizijama.
Tabela 1
Poslednje revizije klasifikacionog sistema sa pripadajućim šiframa
| ICD-10
(Mentalna retardacija) |
ICD-11
(Poremećaj intelektualnog razvoja) |
|
| F70 Laka MR | 6A00.0 Laki PIR | |
| F71 Umerena MR | 6A00.1 Umereni PIR | |
| F72 Teška MR | 6A00.2 Teški PIR | |
| F73 Duboka MR | 6A00.3 Duboki PIR | |
| – | 6A00.4 Privremeni PIR | |
| F78 Druga MR | – | |
| F79 Nespecifikovana MR | 6A00.Z Nespecifikovani
PIR |
|
| F88 Drugi psihički
poremećaji razvoja |
Beleška: MR – mentalna retardacija (termin izbačen iz upotrebe)
PIR – poremećaj intelektualnog razvoja (novouvedeni termin)
U Tabeli 2 date su šifre kategorija u okviru poremećaja iz spektra autizma (PSA), prema poslednjim revizijama. U novoj ICD-11 dogodilo se isključivanje dotadašnjih definisanih podtipova ovog poremećaja (Pervazivni (sveprožimajući) poremećaji razvoja: Dečiji autizam, Atipični autizam, Dezintegrativni poremećaj u detinjstvu, Aspergerov sindrom i Pervazivni poremećaj razvoja, neoznačen) i formiranje jednog jedinstvenog stanja koje je definisano nivoom funkcionalne podrške koja je potrebna pojedincu. PSA karakterišu socijalno-komunikacioni deficiti i restriktivni, repetitivni i stereotipni obrasci ponašanja, interesovanja i aktivnosti.
Tabela 2
Izmena termina i dijagnostičkih kategorija vezanih za PSA
| ICD-10: Pervazivni poremećaji razvoja (F84)
Dečiji autizam (F84.0), Atipični autizam (F84.1), Dezintegrativni poremećaj u detinjstvu (F84.3), Aspergerov sindrom (F84.5) i Pervazivni poremećaj razvoja, neoznačen (F84.9) ò ICD-11: Poremećaj iz spektra autizma (6A00) |
Kao učestalu dijagnostičku kategoriju u okviru ICD-10 treba pomenuti Mešovite specifične poremećaje razvoja (F83) koji podrazumevaju postojanje mešavine specifičnih razvojnih poremećaja govora i jezika, sposobnosti za školovanje i motoričkih funkcija, u kojoj nijedan poremećaj ne dominira da bi predstavljao glavnu kliničku sliku. Isto tako, često pojavljujuća je i grupa poremećaja označena u ICD-10 kao Hiperkinetički poremećaji (F90), a u ICD-11 definisana kao Poremećaj pažnje i hiperaktivnost (Attention deficit/hyperactivity disorder – ADHD) (6A05). Simptomi ADHD-a uključuju nepažnju (nemogućnost zadržavanja fokusa), hiperaktivnost (višak pokreta koji se ne uklapaju u konkretne okolnosti) i impulsivnost (ishitrena dela koja se događaju u trenutku bez razmišljanja).
Za tumačenje šifri u okviru neurorazvojnih poremećaja koje nisu navedene u ovom članku budite slobodni da se obratite Centru ABC Dete za besplatnu konsultaciju.
Prof. dr Aleksandra Đurić Zdravković,
Saradnik Centra ABC Dete
